|
|
| INHOUD DOSSIERS |
| INHOUD W T T |
| CUBRA HOME |
|
|
Het Woordenboek van de Tilburgse Taal wordt mede mogelijk gemaakt door
|
|
|
|
Dossier |
|
LEEUWERIK (veld-, kuif-, boomleeuwerik)
1 De leeuwerik in het WTT, zie: - tuureluut (kulder, wulp, tuureluur) - leuwèèrk (leeuwerik, tuutuut)
2 De namen van de leeuwerik in Zuid-Nederland -- door dr. Jos Swanenberg 2.1 Veldleeuwerik Uit: Lexicale variatie cognitief-semantisch benaderd - Over het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten - dr. Jos Swanenberg; Nijmegen 2000.
De veldleeuwerik, alauda
arvensis, laat zijn gevarieerde zang
vrijwel uitsluitend in de vlucht
veldleeuwerik (ook veldleeuwark, veldleeuwerk): verspr. Middennoordbr., zeldz. Mark, Kemp. en Cuijks, ook in St-Amands, Heesch, Veldhoven en Kumtich (21). akkerleeuwerik (ook akkerleeuwerk): Baardwijk, Gilze-Rijen, Lage Mierde en Someren (4). meetleeuwerik: Dinteloord. korenleeuwerik: Geldrop, Leende, Someren en Budel (4). rogleeuwerik: Schijndel. grasleeuwerik: Waspik en Someren (2). kantleeuwerik: Dinteloord. heileeuwerik: Stiphout. hemelleeuwerik (emelewerk): Asse. stijgleeuwerik: Hintham en Den Dungen (2). stijgerleeuwerik: Oss. klimleeuwerik (klimleeuwerk): Turnhout. zangleeuwerik: Nieuwkuijk, Boekel, Boxmeer en Gemert (6). hobbelleeuwerik (oebellawerk): Pamel. leeuwerik (ook lawerk, leeuwark, leeuwek, leeuwerk, leeuwrik, lieverik): freq. Brabants (288). leeuwerker: Antwerpen. leeuwaard (leeuwaad): Outgaarden. parachutevogeltje: Tilburg. zoet liefje (zoete lieveke): Mechelen. tjur: Hoogerheide (2). speltuut: Beers. strontpikker: Loon op Zand en Hilvarenbeek (2). ploegloper: Beers. akkerman: Turnhout. hoogmannetje (hoogmanneke): Boekel. schrijver: Berlicum. schrijvertje: Roosendaal. wijntapper (wendepper): Loon op Zand. pijpeling: Hagelands Wb. 2. graspieper: Gilze-Rijen.
2.2 Kuifleeuwerik Uit: Lexicale variatie cognitief-semantisch benaderd - Over het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten - dr. Jos Swanenberg; Nijmegen 2000.
De
kuifleeuwerik, galerida cristata, lijkt uiterlijk op de
veldleeuwerik maar heeft een Tot
in de jaren '60 was de kuifleeuwerik een zeer talrijke vogel in Noord-Brabant,
maar
kuifleeuwerik (ook kuifleeuwark, kuifleeuwerk, kuifleeuwrik, kuiflieverik): freq. Bar., Holl.- Br., Maasl., Noordmei., Peell., Cuijks en Bud., zeldz. Mark., Tilb., Kempenl., Geldr. en Kemp., ook in Lillo, St-Amands, Leuven en Kumtich (108). kuifjesleeuwerik (kuifkesleeuwerik): Overloon. kuifeling: Helmond. kuiver: Boom. topleeuwerik (ook topleeuwark, topleeuwerk): freq. Antw. en Kemp., zeldz. Hagel., ook in Ravels, Tisselt, Sterrebeek en Tienen; Antwerps Wb. 1 (37). top: Turnhout. topper: Turnhout. trosleeuwerik: freq. Noordmei. en Peell., ook in Woensel, Geldrop en Leende; Kempenlands Wb. 1 (38). pinleeuwerik: St-Anthonis, Stiphout en Helmond (3). puntleeuwerik: Huijbergen. tuilleeuwerik (ook tuilleeuwerk): Wechelderzande; N.-Antwerps Wb. (3). tuiltjesleeuwerik (tuiltjesleeuwerk): Antwerps Wb. 1. tuintjesleeuwerik (tuintjesleeuwerk): Meerle. akkerleeuwerik: Oss. bergleeuwerik: Asten. heileeuwerik: Rummen. huisleeuwerik (ook huisleeuwerk): Berkel en Meerle (2). kantleeuwerik: Halsteren. strontleeuwerik: Grave. straatleeuwerik (ook straatleeuwerk): Drunen, Reusel en Dommelen (3). straatvogel: Kaatsheuvel. gewone leeuwerik: Eindhoven en Gestel bij Eindhoven (2). waalse leeuwerik: Diest. leeuwerik met een kapje (leeuwerk mee een kappeke): Wezemaal. leeuwerik (ook leeuwark, leeuwerk, lieverik): freq. Mark., Bar., Holl.-Br., Maasl., Noordmei., Kempenl., zeldz. Tilb., Peell. en Cuijks, ook in Dinteloord, Mechelen, Leenderstrijp, Budel, Boortmeerbeek, Herent, Leuven, Wommersom en Orsmaal-Gussenhoven (97). leembek: Bladel. tureluur (ook turelier): Bergen op Zoom, Woudrichem, Nieuwkuijk, Vlijmen, Oudenbosch, Ginneken en Beugen (8). tureluut: zeldz. Tilb., ook in 's-Hertogenbosch (7). tuutuut: Tilburg. tjur: Hoogerheide (2). luitekentuit: Merksplas. luitentuit: Arendonk. reiteketeit: Dongen. strontpikker: freq. Tilb., verspr. Kempenl., ook in Capelle, 's-Hertogenbosch, Dongen, Loon op Zand en Boxmeer (20). strontenpikker: Oirschot. taartenpikker: Reusel. stronthopper: Udenhout. hop: Goirle. hoephap: Overloon. hok: Goirle (2). veldkwats: Turnhout. wijntapper (wendepper): Loon op Zand.
2.3 boomleeuwerik Uit: Lexicale variatie cognitief-semantisch benaderd - Over het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten - dr. Jos Swanenberg; Nijmegen 2000.
De boomleeuwerik, lullula arborea, is ook bruin gestreept maar met 15 cm iets kleiner dan de vorige twee. Hij heeft een kortere staart en brede vleugels. De zang is heel helder: 'lulululu...'. Van Dobben (1954) verwoordde de roep als 'tje-luutje-lief'. Het is een vogel van droog terrein, zoals hei met dennen. De boomleeuwerik en de kuifleeuwerik zijn overigens echte Brabanders. Van de Nederlandse broedpopulatie van de kuifleeuwerik broedde in de jaren '90 een vierde in Noord-Brabant, van de boomleeuwerik een vijfde.
boomleeuwerik (ook boomleeuwark, boomleeuwerk, boomleeuwrik): freq. Middennoordbr. en in het westen van het Bar., zeldz. Mark., Noordmei., Kempenl., Zuiderkemp., Kleinbr. en in het noorden van het Cuijks, ook in Aartselaar, Geldrop en Kumtich; Antwerps Wb. 3 (47). bosleeuwerik (ook bosleeuwerk): Kalmthout, Oeiegem, Broechem, Sterrebeek en Everberg; Antwerps Wb. 1, Antwerps Wb. 3 (7). houtleeuwerik (ook houtleeuwerk): Tilburg, Goirle, Gemert, Deurne, Veldhoven en Asten (8). kantleeuwerik (kantleeuwark, kantleeuwerk): Dinteloord en Roosendaal (2). heileeuwerik (ook heileeuwerk): freq. Tilb., zeldz. in het oosten van het Noorderkemp., ook in Schijndel, Overloon, Lierop, Deurne, Leende en Budel; Antwerps Wb. 3 (15). grasleeuwerik (ook grasleeuwerk): freq. Noordmei. en Peell., ook in Halsteren, Engelen, Huijbergen, Huisseling, Linden en Eindhoven (19). mosleeuwerik: Berlicum. kluitleeuwerik: Oss. bastaardleeuwerik: Kaatsheuvel. leeuwerik (ook leeuwark, leeuwerk, lieverik): freq. Mark., Bar., Holl.-Br., Maasl., Kempenl., Noordmei., Peell., zeldz. Getel. en Bud., ook in Vught, Leende, Boortmeerbeek, Herent en Leuven (89). tureluur: Hintham. tureluut: Goirle, Essen, Turnhout en Blauwberg (4). tureluutje: Meerhout. tuttelut: Turnhout. tutterlut: Ravels en Turnhout (2). tjur: Hoogerheide. tuimelaar: Kaatsheuvel en St-Anthonis (2). zoete lief: Vorselaar. zoet liefje (zoet lieveke, zoete lieveke): Retie en Herentals (2). zoetelief: freq. Antw. en Kemp., ook in Oirschot, Arendonk en Heverlee (15). zoeteliefje (ook zoeteliefke, zoetelieveke, zoetelieveken): verspr. Kemp., ook in Oosterhout, Kontich, Tisselt, Uden en Aarschot; Antwerps Wb. 1 (13). zoetliever: Eindhoven en Gestel bij Eindhoven (2). lievekezoet: Turnhout. zoet lammetje (zoet lemmeke): Herentals. zoeteliedje (zoetelieken): Meerhout. loereleuntje: Gierle. schrijver: Heesch. strontpikker: Loon op Zand. wijntapper (wendepper): Loon op Zand. heimus: Kaatsheuvel. graspieper: Beek en Donk (2). graszak: Boekei. graskweek: Zeeland.
3 Kaarten -- door dr. Jos Swanenberg 3.1 Veldleeuwerik Uit: Lexicale variatie cognitief-semantisch benaderd - Over het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten - dr. Jos Swanenberg; Nijmegen 2000.
3.2 Kuifeeuwerik Uit: Lexicale variatie cognitief-semantisch benaderd - Over het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten - dr. Jos Swanenberg; Nijmegen 2000.
3.3 Boomleeuwerik Uit: Lexicale variatie cognitief-semantisch benaderd - Over het benoemen van vogels in Zuid-Nederlandse dialecten - dr. Jos Swanenberg; Nijmegen 2000.
4 Afbeeldingen -- bron: Naumann 4.1 Veldleeuwerik (Alauda arvensis)
4.2 Kuifleeuwerik (Galerida cristata)
4.3 Boomleeuwerik (Lullula arborea)
5. Geluiden / zang / roep
Veldleeuwerik
|
5.1